بهناز مقدس| تعزیه نمایشی است که در اصل بر پایه قصه‌ها و روایت‌های تاریخی مربوط به زندگی خاندان پیامبر اسلام و وقایعی که در صحرای کربلا بر حسین (ع) و یارانش پیش آمد، برپا می‌شود.
این نمایش بسیار بزرگ بوده و از گذشته تا به امروز اعضای آن تشکیل شده از کودک تا بزرگ‌سال عاشق حسین (ع) و تعدادی اسب نمایش‌نامه‌ای که نوحه‌سرایی مداحان آن ابهت و شکوه فروان به تعزیه می‌دهد، تکیه‌ها، میدان بازارهای قدیمی، فضای باز امام‌زاده‌ها، حیاط مساجد و حسینیه‌ها عموما از جمله مکان‌ها برپایی تعزیه است، که به همت مردم آماده برگزاری مراسم می‌شود و مخارج تعزیه و تعزیه‌خوانان را همین مردم بین خود جمع می‌کنند.
تعزیه؛ نمایش مقابله نور با ظلمت بوده و تعزیه‌خوانان سخنورانی هستند که با حرکات نمایشی؛ مصاعب آدم و بنی‌آدم را به عهده می‌گیرند و گاهی چنان غرق نقش خود می‌شوند که عاشورا برای عزاداران حسینی ملموس‌تر خواهند کرد، مویه‌ها و گریه‌های مردم بر حسین (ع)، شرکت در حماسه عظیم عاشورایی، درگیری روح و دل، همسفر شدن با حس و حال تعزیه‌خوان و حرکت در موج، ادغام فرهنگ حسینی با زندگی است.
تاثیر تعزیه‌خوانی بر افکار عمومی از وقایع کربلا و داشتن یک وجه مشترک از اول دهه محرم نوعی همبستگی روحی را بین تمام طبقات جامعه به وجود می‌آورد طوری‌که هر ساله مشتاقان و عاشقان حسین (ع) را به محفل این نمایش می‌کشاند.
تعزیه‌نامه‌ها به‌صورت شعر است و عامیانه خوانده می‌شود و این نوعی به زبان مردم بودن و حس تعزیه را می‌رساند؛ به‌طور مثال در مازندران گاها شعرها از سوی تعزیه‌خوان به لهجه مازنی خوانده و مورد استقبال تمام عزداران حسینی مازندران است چراکه ارتباط بیشتری با نمایش برقرار می‌شود.
برای آشنایی بیشتر با نمایش تعزیه‌خوانی و برپایی آن در ماه محرم گفت‌وگویی با گروه تعزیه‌خوانی حضرت رقیه (س) داشتیم.
*عزاداران حسینی هر چه دارند از خانه اهل بیت است
ابوذر زرگر کارگردان گروه تعزیه‌خوانی حضرت رقیه (س) در گفت‌وگو با قلم شمال با بیان اینکه طبق مراسمات سال‌های گذشته امسال نیز تعزیه‌خوانی از روز اول ماه محرم شروع شد، اظهار می‌کند؛ شب یازدهم ماه محرم با اجرای تعزیه حضرت رقیه (س) دفتر نمایشی ما برای ماه محرم تا سال بعد بسته می‌شود.
وی می‌گوید؛ حدود ۳۵ سال در حال تعزیه‌خوانی هستم از هفت سالگی با بچه‌خوانی در محضر اساتید از جمله سید میرهاشم هاشمی درس آموختم تا به امروز که با تشکیل این گروه به‌عنوان شهادت‌خوان در خدمت مردم ولایت‌مدار مازندران هستیم.
زرگر تصریح می‌کند؛ این گروه به سرپرستی استاد سید احمد حسینی هر ساله در تکیه حضرت رقیه (س) شهرستان نور مراسم تعزیه‌خوانی را برپا می‌کند.
کارگردان گروه تعزیه‌خوانی حضرت رقیه (س) با اشاره به شیوع ویروس کرونا طی دو سال گذشته خاطرنشان می‌کند؛ سال‌های قبل مردم آزادی بیشتری برای شرکت در مراسمات تعزیه‌خوانی داشتند و با وجود اینکه مازندرانی‌ها علاقه و ارادت خاصی نیز به برپایی مراسم‌ها امام حسین (ع) داشته و دارند؛ باشکوه عظیم و اراده قوی در این راه همسفر هم استانی‌های خود بودیم اما امروزه نبودن جمعیت باعث شد تا ارتباط قوی‌ای بین مردم و ما برقرار نشود.
این کارگردان با بیان اینکه مستمع صاحب‌سخن را بر سر ذوق آورد، می‌گوید؛ جمعیت کم مستمع قطعا در اجرای ما هم تاثیرگذار است و به لطف فضای مجازی در حال حاضر توانستیم کمی این حال و هوا را با خانه‌های مردم هدایت کنیم.
وی با اشاره به اینکه امیدواریم با دنبال کردن فضای مجازی همان‌طور مثل گذشته ایمان مردم قوی بماند، اضافه می‌کند؛ باور و ایمان قلبی مردم به ما انگیزه می‌دهد تا همچنان نوکری حسین (ع) را کنیم.
زرگر با اشاره به اینکه ما مردم ایران و خصوصا مردم ولایی مازندران از همان کودکی برای بلند شدن یا علی گفتیم، ادامه می‌دهد؛ ما از کودکی با نام علی روی پا خود ایستادیم و در مراسمات تعزیه‌خوانی با مادر یا پدر شرکت می‌کردیم، این اردات به خاندان پیامبر در بین ما موج می‌زند و خود را نوکر اهل بیت می‌دانیم.
کارگردان گروه تعزیه‌خوانی حضرت رقیه (س) در خصوص اجرای نقش‌های متفاوت خود در تعزیه‌ها از زمان کودکی تا به امروز بیان می‌کند؛ بچه‌خوانی، طفل‌خوانی، علی‌اکبر‌خوانی، قاسم‌خوانی، زن‌خوانی و شهادت‌خوانی مراحل گذر یک تعزیه‌خوان بوده که حدود ۱۰ سال است مشغول شهادت‌خوانی هستم.
وی تاکید می‌کند؛ تجربه به ما ثابت کرد هر چه داریم از در خانه اهل بیت است، دنیای امروز مجازی شده و دشمن سعی داشته تا وارد حریم خانواده‌ها شود و دین و ایمان ما را هدف قرار داد، امام حسین (ع) یاوری نداشت، ما آن زمان نبودیم اما امروز می‌توانیم پرچمش را بالای دستان خود بگیریم.
زرگر در پایان با بیان اینکه خوشبختانه امروزه جوانان ما هیئت‌های حسینی را اداره می‌کنند، می‌گوید؛ علم امام حسین (ع) به دست جوانان هر ساله در تمامی شهرها می‌گردد و مراسمات با حضور سینه‌زنان و مداحان جوان اداره می‌شود که امیدوارم جوانان ما راه امام حسین (ع) را الگوی زندگی خود قرار دهند.
به گزارش قلم شمال؛ تعزیه‌خوانی جایی‌ست که عشق حکایت می‌کند و راز ماندگاری آن در طول تاریخ نیز همین عشق است، هر ساله از اولین روز ماه محرم تاریخ واقعه عاشورا با اجرای مراسم قدیمی تعزیه‌خوانی به عزاداران حسینی انتقال داده می‌شود که در مسیر زندگی از راه اهل بیت غافل نمانیم.
