پس از شیوع کرونا و تعطیلی مناسک دینی و اماکن مذهبی با دو فرضیه درباره وضعیت دینداری در جهان پساکرونا مواجهیم، نخست دیدگاه کسانی است که از کاهش نقش اجتماعی دین و گسترش سکولاریسم سخن به میان می‌آورند و دیگری کسانی که از بازگشت دین در جامعه سخن می‌گویند.
الف) کاهش نقش اجتماعی دین و بحران دینداری
با همه‌گیر شدن ویروس کرونا و تعطیلی مناسک جمعی همچون نمازهای جماعات و جمعه، برگزار نشدن آیین و مراسم مذهبی، یکی از فرضیه هایی که مطرح شد کاهش نقش اجتماعی دین است و حتی از زوال دین در دوران پساکرونا سخن به میان آمده است.
طرفداران این فرضیه با مقایسه تبعات همه گیری بیماری ها و بحران ها در دوره های قبل با تبعات همه گیری کرونا اعتقاد دارند که تبعات این همه گیری، بسیار شدید تر خواهد بود و اعتقاد دارند که ویروس کرونا در دو سطح به بحران دینداری در جامعه ایران دامن زده است:
نخست آنکه به روند سکولار شدن عموم جامعه که از دهه های پیش آغاز شده است، شتاب بیشتری بخشیده است و دوم آنکه حتی باورهای قشر مذهبی را برای نشاندن بذر سکولاریسم شخم زده است.
ب) بازگشت دین به عرصه اجتماع
کرونا دست زمینی ترین آدم ها را نیز رو به آسمان کرد و نیایش را روی میز درمان گذاشت و نشان داد که دین هنوز هم آخرین پناه انسان، حتی در روزگار مدرن است.
کرونا، ویروس دینداری را از تجربه های حاشیه ای به تجربه های معمول روزانه تبدیل کرد، این بیماری به جامعه مدرن نشان داد که بسیاری از دین پژوهان درباره میزان سکولاراسیون و نیز برگشت نا پذیری دین به جهان انسان ها، دچار زیاده روی شده اند و دنیای جدید به اندازه جهان سنت، تجربه های دینی را نیاز دارد، هر چند این دینداری ممکن است به معنای پیروی از نهاد و پذیرش وجه تاریخی دین نباشد.
نتایج جدیدترین نظر سنجی مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران که درباره شیوع کرونا در سطح ملی انجام شده است نشان می دهد که در پاسخ به این پرسش که اهمیت دین و خداوند در مدت شیوع کرونا برای آنان نسبت به قبل چه تغییری کرده است؟ 47 درصد مردم ایران بیان داشتند که اهمیت دین و خداوند در این مدت برایشان بسیار بیشتر از قبل شده است و 48 و هشت دهم درصد هم بیان داشتند که از این نظر تغییری ایجاد نشده است و درصد کمی از مردم هم گفتند که اهمیت دین و خداوند برایشان کمتر از قبل شده است.
