به گزارش ” خط شمال ” فرهنگ ايثار و شهادت ، به عنوان يك فرهنگ متعالي در زمره ي عالي ترين مفاهيم الهي و نتيجه والاترين ارزش هايي مي باشند كه يك انسان متعهد مي تواند به آن مقام دست يابد . اين مفاهيم اثر گذار و حركت آفرين قادرند تا فضاي يك جامعه را بصورت گسترده تحت تأثير قرار دهند و والاترين بركات را براي آن به همراه داشته باشند. اما شناساندن، ترویج و تقویت ارزشهای فرهنگ ایثار و شهادت برای جامعه و بخصوص نسل های کنونی یکی از مهمترین و اساس ترین وظیفه مسئولین، رسانه های جمعی و نهادهای فرهنگی و اجتماعی می باشد تا درقرن حاضر، در مقابل دشمنان اسلام که تمام سعی و تلاش خویش را برای بی اهمیت کردن و کم فروغ تر کردن ارزشهای ایثار و شهادت درمیان جوامع به خصوص نسل جوانان به کار بسته اند، بتوانند ارزش و مقام ایثار گران و شهدا را در بین جامع تقویت و ترویج کنند. بنابراین ترویج ، تقویت، تبین و تعریف فرهنگ و ایثار و شهادت مانند دیگر مفاهیم مثل مفاهیم اقتصادی، تربیتی، سیاسی و… امری ضروری و لازم می باشد.
یکی از آسیب‌هایی که همواره و همیشه جوامع بشری و انسانی را تحت‌الشعاع خود قرار داده رفاه‌طلبی و راحت طلبی است و در این مسیر یکی از بهترین کمک‌ها برای جلوگیری و مصون ماندن از این آفت‌ها کمک و استفاده از فرهنگ ایثار و شهادت است. موضوعی که در بطن خود در نقطه مقابل و مخالف رفاه‌طلبی و راحت‌طلبی این یادگار دنیای غرب و استعمار است.
در حقیقت باید بگوییم که با گذشت چند دهه از پایان دوران طلایی و شکوهمند دفاع مقدس یکی از فعالیت‌ها و اقدامات مهم در کشور تبیین و ترویج فرهنگ دفاع مقدس و فرهنگ ایثار و شهادت است تا جامعه و مردم آن با تاسی از جنبه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و سیاسی دوران دفاع مقدس بهترین راه و مسیر را برای رشد و تعالی در مسیر حق و حقیقت و مقاومت و ایستادگی در برابر دنیای ظلم و استکبار انتخاب کرده و پیدا کند و به بهترین شکل ممکن از آن استفاده کند.
عوامل مؤثر بر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه :
بررسی‌ها نشان می‌دهد که فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه به منظور نهادینه شدن(فرهنگ‌پذیری) تحت تأثیر عوامل و نیروهای محیطی مختلفی قرار دارد که برخی از مهمترین آن‌ها در ذیل مورد بحث قرار گرفته است:
- نماز: یکی از مهمترین خاستگاه های شهادت و معراج شهادت، نماز است. بنابراین ترویج نماز در جامعه ایجاد مهمترین مقوم و زیربنای فرهنگ ایثار و شهادت است. طبق آیه «الذین ان مکناهم فی الارض اقاموا الصلاه» اقامه نماز اولین کاری است که جامعه اسلامی و حکومت اسلامی و حاکمیت اسلام و هر انسانی در هر کجا و در هر مسندی از قدرت باید تلاش کند و در راه آن گام بردارد(رحیمیان، 1383).
- مسجد: قدم بعد یا به تعبیر دیگر بستر و خاستگاه و آن سنگری که از آن سنگر این معراج شکل می‌گیرد، مسجد است. «و مسجد اسس علی التقوی احق ان تقوم فیه رجال یحبون ان یتطهرون تا طهارت نفس نباشد امکان عروج نیست»(رحیمیان، 1383).
بنا بر سنت پیامبر اکرم(ص) از مکان مسجد برای فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و امثال آن در رابطه با تامین نیازهای عامه‌ی مسلمین استفاده می‌شود(طرح تهیه‌ی شناسنامه مساجد و اماکن مذهبی کشور، 1377، مرکز آمار ایران). مساجد به‌عنوان پایگاه بسیار مهم اسلامی چه از لحاظ تعلیم و تربیت و آموزش و پرورش و چه از لحاظ بلندگوی صدای اسلام از همان ابتدا مطرح بوده‌اند. شهدای عزیز و گران‌قدرمان چه شهدای انقلاب اسلامی و چه شهدای جنگ تحمیلی به میزان بسیار بالایی در مساجد حضور می‌یافتند و از ابعاد مختلف از این مکان مقدس بهره‌مند می‌شدند(حشمتی، 1383).
- فرهنگ عاشورا و کربلا: یکی دیگر از عوامل مؤثر در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، تقویت فرهنگ عاشورا و کربلا است؛ که البته این دست ما هم نبوده؛ هزار و چهارصد سال است که خدا و حقانیت و حقیقت امام حسین(ع) کار خودش را در جامعه کرده است. اکنون بیشترین دین را امام حسین(ع) بر گردن ما و جامعه دارد. فرهنگ ایثار و شهادت‌طلبی بیشترین مدیونیت را نسبت به فرهنگ عاشورا و کربلا دارد(رحیمیان، 1383، ص26).
- اعتقاد به ولایت: جامعه‌ی ولایی متشکل از افرادی است که بر اساس ارزشهای خود، ولایت و سرپرستی را به‌صورت آگاهانه از جانب خداوند پذیرفته‌اند و با پیروی از سرپرست الهی خود شالوده‌ی جامعه را بر پایه دوستی و محبت و اطاعت از ولی بنا می‌کنند و بدین لحاظ از جوامع دیگر متمایز می‌باشند. این چنین جامعه‌ای، کمال‌گرا بوده و به واسطه‌ی ارتباط معنادار و مشخص‌افراد با سرپرست، که مشروعیت خویش را از جانب خداوند و پیامبر(ص) و جانشینان وی اخذ کرده اختیار زندگی دنیوی و اخروی خود را به سرپرست و ولی امر سپرده اند(فاضل رضوی، 1384).
- رسانه‌ها: نقش رسانه‌ها و ابزارهای ارتباطی در ساخت و تشکیل فرهنگ‌ها در قرن حاضر بیش از پیش توجه نظریه پردازان، اندیشمندان و صاحبه‌نظران حوزه‌ی فرهنگ را به خود جلب کرده است. «هارولد لاسول» برای رسانه‌ها، وظایف و کارکردهایی را برمی شمرد و معتقد است این کارکردها باید در خدمت اهداف جمع و جامعه باشد. او ایجاد هم‌بستگی بین اجزای گوناگون جامعه را در پاسخ به محیطی که در آن انتقال میراث فرهنگی از نسلی به نسل دیگر صورت می‌گیرد، وظیفه اصلی ارتباطات جمعی تلقی می کند(برقی، 1384).
- شعر و ادبیات: یکی از رسالت‌های مهم نویسنده و شاعر، نگاشتن و به تصویر کشیدن صحنه‌های ایثار و شهادت می‌باشد. هیچ پدیده و اتفاقی در جامعه ماندگار نخواهد بود مگر این‌که به زیور هنر و ادب آراسته گردد، تا سرمشقی برای نسل‌های آینده قرار بگیرد.
- کتب درسی: پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی با جان‌فشانی و نثار خون شهیدان بدست آمد و اگر ایثار و از جان گذشتگی شهدا نبود، اسلام نمی‌توانست در سراسر جهان گسترش یابد. بنابراین ارزش‌ها و فرهنگ والای شهادت همواره باید در جامعه ترویج یابد و از سوی دیگر شهیدان در هر دوره‌ی زمانی حق بزرگی بر مردم دارند و باید یاد و نام آنان زنده باشد. به خصوص‌باید نسل جوان که گردانندگان جامعه فردا خواهند بود با این فرهنگ و ارزش‌ها به خوبی آشنا شوند. خصوصاً افرادی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و پایان جنگ تحمیلی متولد شده و شاهد ایثار و شهادت جوانان و بزرگسالان در جریان انقلاب و جنگ تحمیلی نبوده‌اند، لازم است با مفاهیم بالا بیشتر آشنا شوند(آرمند، 1377)
- موزه شهدا: موزه شهدا، مکان جمع آوری، نگهداری، نمایش و معرفی آثار و وسائل شهدا، هنرمندان و پژوهش‌گرانی است که فرهنگ ایثار و شهادت را به نگارش و تصویر در آورده اند و با نظارت بنیاد شهید انقلاب اسلامی به‌طور دائمی تشکیل گردیده است(پسندیده، 1378).
- نهادهای دولتی: هر یک از نهادهای دولتی به فراخور اختیارات و مسؤولیت‌هایی که دارند، جایگاه و وظیفه‌ای در قبال ترویج فرهنگ ایثار وشهادت دارا می‌باشند. قوه‌ی مقننه برای تعمیم روش‌های ترویج فرهنگ ایثار و شهادت مسؤولیت تصویب قوانین مناسب و متعادل در جنبه‌های مختلف فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی را دارد. چرا که استقرار عدالت اجتماعی و اقتصادی می‌تواند بستر و زمینه مناسبی برای پذیرش این فرهنگ فراهم سازد و قوانین فرهنگی مناسب نیز با رشد ایدئولوژی و سطح فکر افراد جامعه رابطه مستقیم دارد.
#کنگره_شهدای_مازندران
#علویان_خط_شکن
