به گزارش “خط شمال” همزمان با ۲۳ شوال مصادف با تاسیس حکومت علویان به دست حسن بن زید در تاریخ ۲۵۰ هجری قمری به پایتختی آمل با ورود دفتر امام جمعه این شهرستان اولین همایش دوران طلایی تاریخ تبرستان با حضور یعقوب توکلی مورخ و استاد دانشگاه واقع در بقعه متبرکه ناصرالحق این شهرستان برگزار شد.
در این روز به نقل از تاریخ اولین حکومت علویان به رهبری حسن بن زید معروف به داعی کبیر و از نوادگان امام حسن مجتبی(ع) در تبرستان به پایتختی آمل تاسیس شد؛ قیامی که مردم مازندران بر علیه ظلم و ستم امیر طاهریان حاکم وقت بلند شدند تا قبول بر زور حاکم وقت را نکنند.
در آن سال پس از ملحق شدن به حسن بن زید در شهر ری از ایشان برای بیرون کردن حاکم دعوت کردند و با تفکر و عقلانیت مذهب شیعه را پذیرفتند و پس از بیرون کردن حکومت طاهریان، اولین حکومت علویان را در تبرستان تاسیس کردند.
امام جمعه آمل در این همایش با اشاره به بیان این روایت اظهار کرد: از بعد اسلام یعنی از سال ۲۵۰ هجری قمری علمای آمل در علوم مختلف بسیار اثرگذاری داشتند اما تاکنون در این زمینه جهت بیان تلاش این علما بر تاریخ جهان اسلام غافل شده است.
حجتالاسلام ابراهیم یعقوبیان با بیان اينکه آمل در زمان ۲۳ شوال ۲۵۰ ه ق با حسن بن زید بیعت کردند و با بیعت شان اینجا پایتخت حکومت علویان شد که بعد از حکومت امام علی ع تا ۳۶۰ ه ق این اولین حکومت علویان در جهان اسلام بوده است، افزود: ناصر کبیر جد سید رضی است و از مادر آملی بوده که بانی تشکیل این حکومت در آمل بودند و پس از ایشان در طول یکصد سال این نوادگان در آمل حکومت داشتند؛ به نوعی نشر معارف اهل بیت را از اینجا شروع کردند و تا نقاط مختلف ایران ادامه دادند.
وی با تاکید بر اینکه آمل کانون نشر معارف و قرآن در کشو شد، تصریج کرد: برگزاری اولین همایش دوران طلایی تاریخ طبرستان گام اول در اینجا بود و گامهای بعدی با دومین همایش آن هم بهتر در سال آینده به اجرا درآید.
یعقوبیان از برگزاری بزرگترین جشن عید غدیر کشور در آمل خبر داد و گفت: برپایی ۱۱۰ موکب در سطح آمل با دعوت از هشت کشور خارجيدر نظر داریم که جشن از ۸ صبح آغاز تا ۶ عصر ادامه دارد تا فرهنگ غدیر را به نسل جدید و مردم شیعه اشاعه دهیم.
امام جمعه آمل عنوان کرد: این جشن بعد از ۱۴ قرن به میزبانی آمل برگزار میشود.
تاسیس کتابخانهای با نام حسن بن زید در آمل
یعقوب توکلی مورخ و استاد دانشگاه در این همايش با بازخوانی واقعه قیام حسن بن زید و تاسیس حکومت علویان در تبرستان بیان کرد: منطقه مازندران را سالهای طولانی به دلیل بافت منطقهای نه اموی ها و نه عباسی ها، هیچ لشکری نتوانست تصرف کنند در کنار اینکه شجاعت مردم نیز بسیار قوی بود و اهالی گیل و دیلم یکی از مشاعران شان جنگیدن برای دیگران بود و به گونهای ورزیده بودند و برای دیگران میجنگیدند.
وی با بیان اینکه تصرف منصور بر خاک تبرستان نیز با حقه و کلک و به منظور اجازه عبور از این سرزمین بوده تا حاکم آن وقت به دلیل عدم توانایی با خودکشی به کار خود پایان دهد، افزود: با توجه به روایات تاریخی اولین قیام شیعی در سال ۷۰ توسط یحیی بن عبدالله در مازندران بوده است که باعث بستر ورود شیعه در این سرزمین شد تا رفت و آمد سادات به مازندران گسترش پیدا کند؛ به ویژه بعد از شهادت امام رضا(ع) بیشتر شد.
توکلی با اشاره به اینکه محبت، مهدویت، اخلاق و عقلانیت در وجود مردم مازندران باعث شد تا اجازه ورود به حاکمان را به این سرزمین ندهند در واقع مردم مازندران به عدل و داد معروف بودند، یادآور شد: در آن زمان حاکمان طاهری در مازندران حکومت و به ظلم و ستم به این مردم میپرداختند که دو برادر از این خطه تاب تحمل این ظلم را نکرده برای جلوگیری از آن وارد شهر ری شده تا به دیدار حسن بن زید بروند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: حسن بن زید از نه از سادات حسنی بلکه سادات حسینی و از نوادگان عمر بن اشرف، پسر امام سجاد(ع) و عموی امام صادق(ع) بوده است و شیخ طوسی نیز ایشان را جزو نوادگان امام هادی(ع) عنوان کردند ضمن اینکه از نوادگان عمر بن اشرف و جد سید مرتضی رضی نیز هست که سید رضی از بزرگترین شخصیت فقهی،ادبی شیعه در زمان خود بوده است؛ همچنین به نقل از حضرت آیتالله جوادی آملی حسن بن زید را جزو امامی قرار میدهد و این یعنی این دو شخصیت مدبر و موخر هر دو حسن بن زید را از امامی و اصحاب امام هادی ع بیان میکنند اما این شخصیت به گونهای شده تا از هر دو طرف نگاه ویژه دیده شود.
وی با بیان اينکه در سال ۲۵۰ حکومت حسن بن زید در مازندران شکل گرفت و آن دو برادری که به دیدار حسن بن زید رفتند به آموختن دروس شیعه پرداختند تا تدریس و ترویج شیعه را انجام دهند، افزود: با توجه به این روایات حسن بن زید بر مردم ایران حق پدر معنوی دارد زیرا اجدادمان را شیعه کرد و به واسطه ایشان با مکتب تشیع، با امام علی(ع)، امام حسین(ع) و حضرت فاطمه(س) آشنا شدیم.
توکلی با اعلام اینکه مردم ایران ۷۰۰ سال قبل از دوره صفوی آن هم بی اختیار شیعه شدند و مازندران با نیروهای نظامی فتح نشد بلکه با آشنایی اهل البیت(ع) فتح شد، گفت: بیعت مردم مازندران در ۲۳ شوال با حسن بن زید و حکومت شیعه اختیاری و کاملا با شناخت شیعه بوده است.
وی با تاکید براینکه امروزه نباید از دشمنان و وجود خودمان غفلت کنیم در حالیکه فرزندان ما از اسلام فاصله گرفتند و به گونهای نسل گذشته رو به منقرض است، اظهار کرد: طی ۳۰ سال اجازه به مطرح کردن صفویه و ترویج شیعه را در آموزش و پرورش داده نشد و این باعث شد از شیعه فاصله بگیریم.
این اندیشمند تاریخ با بیان اینکه با برگزاری چنین همایشی باعث آشنایی فرزندانمان به چنین شخصیتهای تاثیرگذار کشورمان میشود و باید برگزاری چنین فضایی افزایش یابد تا نسل جدید آشنا شوند و به سمت خواندن کتاب بروند، خاطرنشان کرد: ضمن اینکه حسن بن زید اولین مدرسه شیعه را در جهان اسلام و کتابخانه بزرگ را در آمل تاسیس کرد بنابراین پیشنهاد میکنم کتابخانه و فضای مطالعاتی به مانند حسن بن زید و به نام ایشان در این مکان دوباره احداث شود تا مسیر را برای مطالعات تاریخ تشیع گسترش یابد.