به گزارش «خط شمال» نهم ربیع الاول هر سال، مقارن با آغاز امامت منادی توحید و عدالت، اطلس فروزان اهل‌بیت عصمت و طهارت، احیاگر معالم دین، نخستین روز امامت یگانه منجی عالم بشریت حضرت مهدی موعود(عج) است و با آغاز امامت حضرت حجت بن الحسن عسکری، مهدی موعود، وارث راستین پیامبر گرامی اسلام بارقه‌ای از زلال روشنایی‌بخش امید بر قلوب مومنین تابانده شده است.
با شهادت امام حسن عسکری (ع) در سال ۲۶۰ هجری قمری، امامت به تنها فرزند ایشان، حضرت مهدی (موعود عج) منتقل شد. اما این انتقال در چه شرایطی رخ داد؟
– حکومت عباسی در اوج استبداد: خلفای عباسی با تمام قوا در پی ریشه‌کن کردن مکتب اهل بیت (ع) و شیعیان بودند. دستگاه جاسوسی و نظامی آنها بیداد می‌کرد.
– زندانی به نام سامرا: شهر سامرا به پادگانی بزرگ تبدیل شده بود و امام حسن عسکری (ع) تحت شدیدترین نظارت‌های امنیتی زندگی می‌کرد.
– اختناق مذهبی: فضای رعب و وحشت چنان بود که بسیاری از شیعیان از بردن نام امام دوازدهم خود هراس داشتند.
– تفرقه و انحطاط: جامعه اسلامی با فرقه‌سازی‌های عمدی و اختلافات کلامی، دچار سردرگمی عمیقی شده بود و فقر و فساد، بیداد می‌کرد.
در چنین فضایی، ولادت امام زمان (عج) به صورت مخفیانه صورت پذیرفت و این خود، سرآغاز فصل جدیدی به نام «غیبت صغری» بود؛ دوره‌ای ۶۹ ساله که امام از طریق چهار نائب خاص، خط ارتباطی با پیروان خویش را حفظ کرد.
با آغاز غیبت کبری در سال ۳۲۹ ه.ق، ارتباط مستقیم با امام قطع شد. اما این به معنای انفصال و سکون نبود. در این برهه، مفهوم ناب و عمیق «انتظار فرج» به ستون فقرات هویت شیعی تبدیل شد.
انتظار در مکتب تشیع، به هیچ وجه به معنای دست روی دست گذاشتن و تماشای گذر زمان نیست.** بلکه انتظاری فعال و پویاست که بر چند پایه استوار است:
– خودسازی و جامعه‌پردازی: منتظر واقعی در اصلاح خود و جامعه‌ی اطرافش می‌کوشد.
– ایمان به حضور: او باور دارد که امامش زنده و ناظر بر اعمال اوست.
– زمینه‌سازی برای ظهور: تمام تلاش او در جهت ایجاد جامعه‌ای عادلانه و مهیّا برای قیام جهانی حجت خدا است.
کارکردهای اجتماعی انتظار: از امید تا مقاومت
این بینش فعالانه، آثار تربیتی و اجتماعی شگرفی به همراه دارد:
– تقویت بنیان امید: حتی در تاریک‌ترین لحظات، منتظران به آینده‌ای درخشان و قطعی امیدوارند و این امید، سرمایه مبارزه با یأس و ناامیدی است.
– انگیزه‌ی عمل صالح: باور به «امکان ظهور در هر لحظه»، انگیزه‌ای قوی برای انجام کارهای نیک و آماده‌باش دائم ایجاد می‌کند.
– ایجاد همبستگی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی: منتظران در کنار یکدیگر و برای تحقق عدالت، که آرمان اصلی امامشان است، تلاش می‌کنند.
– مبارزه با ظلم و فساد: منتظر، هرگز وضعیت ناعادلانهی موجود را نمی‌پذیرد و در برابر آن می‌ایستد.
در همین راستا است که در روایات برترین عمل امت در زمان غیبت، «انتظار فرج» معرفی شده است «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ» «برترین اعمال امت من، انتظار فرج [و گشایش] است».
پایان؛ آغاز یک آمادگی همیشگی
به راستی که انتظار، پایان غیبت نیست؛ بلکه آغاز آمادگی برای طلوع خورشید است. اگر جامعه عصر امامت، با ظلم عباسیان، آغاز امامت دوازدهمین حجت خدا را در محاق برد، اینک جامعه منتظر و عدالت‌خواه است که با (اقدامات) خود می‌تواند طلوع او را رقم زند. در دل هر منتظر، نور امیدی است که تاریکی‌ها را می‌شکافد و نوید فردایی روشن می‌دهد.
